Færsluflokkur: Menntun og skóli

Líftækni á Wikipediu

Þau ánægjulegu tíðindi bárust mér núna áðan að eftir nokkurt japl, jaml og_GH05674 fuður höfum við hér í raunvísindaskorinni fengið grænt ljós á að innrita nýja nemendur á þrjár námslínur í grunnnámi um næstkomandi áramót. Það var þá aldrei að það kæmi ekki eitthvað gott út úr kreppunni. Líftæknin er þarna á meðal og sýnist mér að námskráin líti alveg þokkalega út, þó svo reyndar farið lítið fyrir lífvísindum á fyrsta misseri (en síðari misseri verða þá bara þeim mun meira spennandi). Nú er lag fyrir kreppuslegna stúdenta að verða sér úti um menntun sem bæði er skemmtileg og gagnleg

Annars hef ég heitið sjálfum mér því að vera duglegri við að auka hróður líftækninnar, ekki aðeins í kennslustofunni og á rannsóknastofunni, heldur einnig úti í hinum stóra heimi. Ég er því aðeins byrjaður að dútla við að skrifa stuttar greinar um líftæknitengd málefni á Wikipediu. Það er svosem ekki mjög mikið að sjá þarna enn, en ég vil minna líftæknifróða lesendur á að margar hendur vinna létt verk og Wikipediu getur hver sem er aukið og endurbætt á einfaldan hátt.

Góðar stundir. 


Spennandi framtíð í líftækni

Vorið er komið og grundirnar gróa … og bakkalárkandidatar í líftækni við Háskólann á Akureyri kynna og verja lokaverkefni sín. Það er óhætt að segja að rannsóknir líftækninema séu fjölbreyttar í ár, en meðal viðfangsefna má nefna ræktun nýrrar frumulínu lungnaþekjufrumna, endurhönnun úrbeiningarferla á nautgripum, nýjungar í nýtingu á rækjuskel, etanól- og vetnisframleiðslu með hitakærum bakteríum, áburðar- og jarðgerð úr slammi, stöðu og tækifæri í framleiðslu örveruhindrandi peptíða, og greiningu á prótínmengi sýklalyfsþolinna baktería, svo nokkur dæmi séu nefnd. Hagnýting var í fyrirrúmi, líkt og endranær, og voru mörg verkefnin unnin í náinni samvinnu með fyrirtækjum og stofnunum þar sem leitað var lausna á þekktum vandamálum. Rannsóknir nemenda nýtast þannig með beinum hætti til verðmætasköpunar í íslenskum fyrirtækjum. Meðal samstarfaðila má nefna Matís, Krabbameinsfélagið, ORF líftækni, Mjólkursamsöluna, VGK hönnun og Norðlenska matarborðið.

Eins og ráða má af verkefnavalinu, þá kemur líftæknin víða við og hafa fjölmörg atvinnutækifæri skapast fyrir fólk menntað á þessu ört vaxandi sviði. Líftæknin er þverfagleg grein þar sem saman eru tekin öll þau fræði er lúta að framleiðslu lyfja, matvæla, lífvirkra efna og annarra efnasambanda með aðstoð lífvera, erfðabreyttra sem náttúrlegra. Líftæknin kemur einnig við sögu við verndun og hreinsun umhverfis, en bakteríur og sveppi má nota með stýrðum hætti til niðurbrots spilliefna í náttúrunni. Meðal helstu fræðilegra stoða líftækninnar mætti því nefna lífefnafræði, erfðafræði, erfðaverkfræði og framleiðslufræði, auk almennra lífvísinda og rekstrargreina. Megináherslur náms og rannsókna í líftækni við Háskólann á Akureyri eru á sviðum umhverfis- og orkulíftækni (niðurbrot lífræns úrgangs og nýmyndun orkuríkra efna), skimunar og framleiðslu lífvirkra efna og fæðubótarefna úr íslenskri flóru og fánu og sambýlisörverum þeirra, fiskeldislíftækni, og lífupplýsingatækni.

Í náminu öðlast nemendur víðtæka þekkingu á hagnýtum lífvísindum og þjálfast í beitingu bæði hefðbundinna og nýstárlegra rannsóknaaðferða. Einnig er lögð rík áhersla á viðskiptagreinar og rekstur líftæknifyrirtækja. Nemendur öðlast því færni í rannsóknum, stjórnun og rekstri sem nýtast mun í krefjandi störfum innan hins ört vaxandi líftæknigeira, auk þess sem námið veitir góðan undirbúning undir framhaldsnám í hagnýtum lífvísindum. Verkefnavinna er snar þáttur í náminu og vinna nemendur að sjálfstæðum rannsóknaverkefnum undir leiðsögn kennara og annarra sérfræðinga HA og samstarfsaðila. Líftækni er því einkar vænlegur kostur fyrir nemendur sem áhuga hafa á lífvísindum og hagnýtingu þeirra til hagsbóta fyrir íslenskt samfélag.

(Þessi grein birtist einnig í Fréttablaðinu síðastliðinn föstudag, eins og sjá má hér


Júbilering 2007

Vegna mikils fjölda áskorana birtist hér með ræðan sem ég flutti fyrir hönd júbilanta við útskrift ML síðasta laugardag. Reyndar var nokkur hluti ræðunnar spunninn upp á staðnum, en eftirfarandi er nokkuð nærri lagi, að ég held:

Kæru stúdentar,

Fyrir hönd júbilanta vil ég óska ykkur kærlega til hamingju með áfangann ... og skólanum til lukku með þennan föngulega hóp.  

Þegar ég var beðinn um að halda stutta tölu fyrir ykkur var ég fljótur að segja já, enda taldi ég að þar sem ég hef eytt lunganum af þessum tuttugu árum frá minni útskrift innan veggja háskóla, ýmist við nám eða önnur störf, þá hlyti ég að hafa eitthvað fram að færa sem þjónað gæti sem hvatningarorð og móralskur stuðningur fyrir yfirvofandi háskólanám, því ef tölfræðin lýgur ekki, þá munu flest ykkar, ef ekki þið öll, halda áfram innan skamms að feta menntaveginn. Það reyndist svosem rétt ályktað hjá mér, en ég áttaði mig þó fljótt á því að til þess að gera því öllu viðhlýtandi skil þyrfti ég að tala hér í allan dag, og því nenni ég satt að segja ekki. Ég get þó sem snöggvast sagt ykkur að sá undirbúningur sem ég hlaut hér á Laugarvatni mér ómetanlegt vegarnesti fyrir mína löngu háskólaferð. Og, það er ekki bara ég sem hef slíka sögu að segja. Innan þess smáa en knáa hóps kennara sem sinnir kennslu í líftækni við Háskólann á Akureyri eru ekki færri en 4 með stúdentspróf frá ML upp á vasann – um þriðjungur fastráðins kennarliðs í auðlindafræðum. Þetta segir sína sögu um gæði þess undirbúnings sem ML færir sínum nemendum í stúdentsgjöf. Ég er því ekki í nokkrum vafa um að fræðilegan undirbúning undir háskólanám hafið þið fengið góðan og ég býð ykkur hjartanlega velkomin til náms í líftækni við Háskólann á Akureyri (umsóknarfrestur er til 5. júní).

En, nóg um framtíðina. Hún hleypur ekki í burtu frá okkur. Við skulum frekar líta um öxl, og af því ég veit að þið eruð fróðleiksfúst fólk sem unir sér frekar við auðgun andans en froðublástur dægur- og gamanmála, þá ætla ég að lesa fyrir ykkur valda kafla úr merkri og háalvarlegri skýrslu þar sem greint er frá rannsóknum rannsóknateymisins Mímis sem stundaði rannsóknir á velflestum sviðum mannlegrar þekkingar að Laugarvatni veturna 1983-1987.  

Tíminn er naumur, svo við sleppum bara Inngangi og Aðferðum og vindum okkur beina leið í Niðurstöðurnar:

Á sviði eðlisvísinda fóru fram ítarlegar mælingar á hegðun Vimms í andrúmslofti, og var þar einkum hugað að svifgetu, dreifni og sethraða við staðalaðstæður í staðalvistarverum staðalnemanda í staðalástandi. Niðurstöður voru eftir væntingum og krefjast ekki endurtekningar. Jafnframt fóru fram hjóunarfræðilegar tilraunir þar sem mæld voru hornhröðun, fallhraði og öskurstyrkur hjóaðra nemenda við staðlaðar aðstæður, sem og í frávikatilfellum til samanburðar. Ekki fannst tölfræðilega marktæk fylgni milli fallhraða nemenda og líkamsþyngdar og er það í góðu samræmi við brautryðjendarannsóknir Galileos í hjóunarfræðum ... sem skoðast þá hér með staðfestar. 

Á sviði líftækni var unnið ötullega að rannsóknum á framleiðslu líftækniafurða á fljótandi formi með gersveppum af Saccharomyces ættkvísl úr tilfallandi hráefni, svo sem strásykri, mólassa, rúgbrauði og mjólk. Meðal niðurstaðna má nefna að heimtur líftækniafurðanna stóðu í beinu samhengi við hversu vel falið gerjunarílátið var, svo og hve vandlega ilmrænir eiginleikar framleiðslunnar voru skermdir með angan af kæstum sokkum og undirfatnaði.

Líftæknirannsóknirnar voru einnig samþættar við geðjunarrannsóknir, svo og, af stakri fórnfýsi, rannsóknir á lífeðlisfræðilegum áhrifum neyslu afurðanna á þætti á borð við námsgetu og félagslega færni neytenda. Þrátt fyrir fádæma elju rannsóknateymisins tókst ekki að kryfja þessi atriði til mergjar með fullnægjandi hætti, en áhugasömum má benda á að nám og rannsóknir í líftækni fara nú fram af fullum þunga við þá menntastofnun háskólastigsins sem ágætust er hér á landi, Háskólann á Akureyri (umsóknarfrestur er til 5. júní).   

Rannsóknir á líkamsbyggingu nemenda voru stundaðar af kappi, og var þar einkum hugað að rúmmáli nafla, sem og að fótafýsíógnómíu, einkum hvað varðar formfegurð táa. Þrátt fyrir ítarlegar rannsóknir og gott bókhald mælingarniðurstaðna reyndist ekki unnt að draga tölfræðilega marktækar ályktanir af niðurstöðunum og mælir rannsóknateymið Mímir því með áframhaldandi rannsóknum á þessu sviði.

Á sviði hugvísinda var kastað fram fyrriparti og beðið botna. Enn er beðið. 

Á sviði viðskipta- og hagfræða voru áhrif tappagjalds á verðmætasköpun í sjálfstæðum atvinnurekstri bíleigandi nemenda metin. Í ljós kom að þó áhrif gjaldsins á vísitölu framfærslukostnaðar hins almenna nemanda væru veruleg reyndist fælingarmáttur gjaldsins óverulegur og áhrif á verðmætasköpun voru því jákvæð.

Á sviði matvæla- og næringarfræða eru þær niðurstöður helstar að mæjónes er, þrátt fyrir allt, ekki gott með hverju sem er. Ennfremur leiddu rannsóknir teymisins í ljós að hnullungar kálfa drullu eru og verða bölvað eiturbras. 

Unnið var að rannsóknum á sviði stjórnmálafræða af fádæma elju. Einkum var beitt rökræðu- og argaþrassaðferðum og voru þær niðurstöður helstar að Bolsévisminn blífur og er raunar aðeins tímaspursmál hvenær fullnaðarsigur næst í byltingunni gegn kapítalísku aurasálunum  ... lengi lifi félagi Andrópoff!

Þá látum við þetta gott heita úr þessari skýrslu, en hún mun birtast innan skamms, eða um líkt leyti og alisvínin taka flugið.

Megi ykkur farnast vel. Lifið heil.


« Fyrri síða

Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikið á Javascript til að hefja innskráningu.

Hafðu samband